met de Algemene Beschouwingen

In deze vergadering kwamen droevige, blije en politieke zaken allemaal aan de orde.
Goof Lindijer sprak een mooi en persoonlijk getint in memoriam uit over Henk Branderhorst, raadslid en wethouder van de voormalige gemeente Doorn.
Daarna ging de vergadering verder en werd het nieuw leven gevierd met beschuit met muisjes die de fractie OPEN uitdeelde in verband met de geboorte van Anna, dochter van Marijn Bouwmeester.

En vervolgens stond de besluitvorming over de begroting 2025-2028 Utrechtse Heuvelrug op de agenda.
Natuurlijk is daar een uitgebreid proces aan vooraf gegaan. Van technische vragen gesteld om meer begrip te krijgen van de begroting tot meer politieke vragen in een beeldvormende agenda. Daarin stelden we onder meer de vraag over de achtergrond van de toenemende kosten voor de jeugdzorg. Het college schatte in dat het deel voor de intensieve zorg bij gesloten opname waarschijnlijk incidenteel is, maar dat het andere deel wellicht meer structureel van aard is. Het college zal dit nader onderzoeken en komt daar op terug.

En dan was er ook nog een oordeelsvormende vergadering, waarin we alvast lieten weten wat we van de begroting vonden en waar er aanpassingen moesten komen. De samenvatting van dit alles is hier terug te vinden.

Als OPEN heeft Karel de Wit duidelijk gemaakt dat begroten wel heel erg lastig is als de rijksoverheid telkens weer de bedragen die we als gemeente uit het gemeentefonds krijgen aanpast. Dat kan leiden tot onvoorziene forse plussen maar ook tot minnen.
De laatste stand van zaken was een min van 800.000 Euro voor 2025!
In de jaren 2026-2028 staan nog grotere tekorten in de boeken. Omdat er nog een flinke aflossing van de (zeer grote!) schuld van de gemeente in de begroting stond zal de provincie die toezicht op de begroting houdt waarschijnlijk niet moeilijk doen.

Clemens Festen heeft bij de oordeelsvorming aangekondigd dat er een motie zou komen om de subsidie aan de Bibliotheek weer te herstellen. Verder gaf hij aan dat als het financieel zwaar weer zou worden voor de gemeente dat het dan niet alleen om bezuinigen zou moeten gaan, maar dat zeker ook om het zorgen voor extra inkomsten zou moeten gaan om de voorzieningen in onze gemeente op peil te houden.

Koos de Bruin heeft in die oordeelsvormende vergadering aandacht gevraagd voor biodiversiteit en biologische bollen en zaaigoed bij het groenbeheer. Dat leidde uiteindelijk tot de toezegging dat het college bij de aanschaf van bloembollen aandacht zal hebben ‘voor biodiversiteit en indien dit mogelijk is biologische bloembollen aan te schaffen (passend binnen de andere kaders, zoals het assortiment). Deze zijn naar verwachting 20% tot 30% duurder. De extra kosten kunnen opgevangen worden binnen de begroting.’

Algemene beschouwingen
Bij deze Raadsvergadering waarin het besluit over de begroting zou vallen, kregen alle fracties eerst de gelegenheid om gedurende 5 minuten hun algemene beschouwingen te geven. Voor OPEN mocht Koos de Bruin die uitspreken.
Onderaan dit verslag vind je de volledige tekst.

Daarna kwamen de aangekondigde amendementen en moties ter tafel.
De SGP stelde in een amendement voor het budget voor duurzaamheid te verlagen met 400K en het budget voor openbaar groen, water en infra en met name de gelden voor het water en klimaatplan daarin, met een zelfde bedrag te verhogen. Wij waren daarop tegen omdat de riool- en waterzorgheffing kostendekkend moeten zijn. En duurzaamheid is voor ons een superbelangrijk onderwerp is en waarop dus niet bezuinigd moet worden. Gelukkig bleek uiteindelijk, dat de SGP geen medestanders kreeg!

OPEN stelde in een motie voor om de subsidie voor de Bibliotheek weer op het oude niveau terug te brengen en dat het college met de bibliotheek in overleg zou gaan om de extra middelen die de gemeente komend jaar van de centrale overheid krijgt voor de zorgplicht van de bibliotheken inderdaad in te zetten voor de bedoelde nabijheid van bibliotheken bij onze inwoners. Het past volgens OPEN niet om de bibliotheek te korten waar ze zo’n belangrijke rol heeft niet alleen aan het uitlenen van boeken, maar zeker ook in de ontmoetingsfunctie en het organiseren van activiteiten op het gebied van taal, cultuur en educatie. In de bespreking zegde het college precies die zaken toe, waardoor een motie niet in stemming gebracht hoefde te worden.

Tenslotte is unaniem een amendement ingediend en aangenomen om voor fractieondersteuning een beperkt budget beschikbaar te maken. Als OPEN hebben we hierbij wel een stemverklaring afgegeven:

We zijn blij dat we raadsbreed tot dit besluit kunnen komen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat we in onze fractie wel met enige aarzeling instemmen met dit amendement. Het gaat immers om gemeenschapsgeld en we hebben stevige jaren voor de boeg. Wat de doorslag gaf, is dat we als politici en fracties naast de politieke taak hier, ook een taak richting de maatschappij hebben. Zoals ik net in mijn algemene beschouwing zei; we moeten allemaal luisteren en in gesprek gaan. Deze middelen kunnen drempelverlagend werken om dit soort gesprekken aan te gaan en de verbinding met de samenleving vorm te geven. Bijvoorbeeld door een zaaltje te huren in een van onze dorpen.

We zeggen hierbij toe; we zullen er zorgvuldig mee omgaan. We gaan ervan uit dat de andere fracties dat ook zullen doen.

Vergadering terug kijken kan hier of vragen over deze vergadering? neem contact op met Koos de Bruijn, Clemens Festen, of een van de andere fractieleden.

Verslag van Clemens Festen

Algemene beschouwing de visie van OPEN op de begroting
uitgesproken door Koos de Bruijn

Voorzitter, vandaag bespreken we de begroting voor 2025 en verder. Het is een gekke week. Terwijl in Den Haag het eerste radicaal rechtse kabinet van de ene crisis naar de volgende hobbelt, zorgt de Amerikaanse verkiezingsuitslag als we niet oppassen voor nog meer wind in de zeilen voor polarisatie en verdeeldheid. Daarmee komt in het gedrang wat écht van waarde is: de samenleving.

Waarde. Er werd afgelopen week al aan gememoreerd; het is moeilijk begroten in deze onzekere tijden. En dat geldt niet alleen voor de gemeente, dat geldt ook voor veel inwoners. De oorzaak ligt in belangrijke mate in Den Haag, waar een gure wind waait voor alles dat kwetsbaar of waardevol is.
De gemeente stevent af op zware jaren, waarin rijksbijdragen terug gaan lopen en daardoor tekorten ontstaan. OPEN steunt het college in haar lobby richting Rijksoverheid om knaken bij de taken te leveren.

In aanloop naar de krappe jaren voor ons, is het wat OPEN belangrijk te borgen wat belangrijk is. Een overheid die er is voor de gemeenschap, die sociaal is voor wie dat nodig heeft en de samenleving helpt te verduurzamen zodat we de wereld die we in bruikleen hebben gekregen goed, zo niet beter achterlaten voor toekomstige generaties. Die bijdraagt aan een waardevolle wereld.

Dat betekent wat OPEN betreft ook dat nadrukkelijk naar andere inkomsten gezocht moet worden, als het Rijk niet over de brug komt. Voordat over bezuinigingen op investeringen in de maatschappij of een toekomstbestendige gemeente gesproken kan worden.
Het is wat OPEN betreft dan ook niet bespreekbaar om te bezuinigen op wezenlijke voorzieningen zoals onze bibliotheken (zie ook onze motie), , jeugdhulp of regelingen rond armoede, bijstand, schuldhulp en participatie.

OPEN ziet veel goed gaan in onze gemeente. Veel dat we mogen, nee moeten, koesteren. We bieden als samenleving ruimhartig opvang aan ontheemden, in het jubilerende AZC in Leersum en bij Woonoord en straks Schoonoord in Doorn. We mogen er trots op zijn, dat het met ons allen lukt om deze opvang goed te organiseren, ondanks alle onzekerheid die vanuit Den Haag op dit vlak over ons uitgestort wordt.

Met betrekking tot de inclusieve samenleving zijn de ambities van de gemeente goed. De landelijke polarisatie trekt helaas niet aan onze gemeente voorbij. Of het nu vandalisme (zoals bij de regenboog-bankjes in Amerongen) is, of een Not-In-My-Backyard(NIMBY)-houding (bij sociale bouwprojecten en bijvoorbeeld (het inmiddels ingetrokken bezwaar tegen) de inclusieve speeltuin in Driebergen), OPEN maakt zich hier zorgen over. Hier rust een verantwoordelijkheid op ons allemaal om in de samenleving het gesprek met elkaar aan te blijven gaan. En niet a priori om de ander te overtuigen, maar om dóór te vragen en te luisteren. En vertrouwen te laten terugkeren in de samenleving. Wat OPEN betreft is daarbij extra aandacht voor jongeren gewenst.

OPEN is blij dat er, dankzij de afgelopen jaar aangenomen woon-zorgvisie, een flinke sociale en betaalbare woningbouw-ambitie is voor de Utrechtse Heuvelrug. Dat is hoog nodig, want de wachttijden voor een sociale woning zijn nog altijd veel te lang. Wat dat aangaat zien we ook uit naar de gebiedsvisie voor Driebergen-Zeist die komend jaar aan de raad wordt voorgelegd. Daar ligt een mooie uitdaging om de betaalbare woningvoorraad in onze regio een flinke impuls te geven, op zo’n manier dat de natuurwaarden van het gebied geborgd blijven.

Met betrekking tot de energietransitie worden de uitdagingen er niet minder op. De netcongestie dwingt ons te blijven zoeken naar innovatieve oplossingen, zowel voor energieopwek (zonnevelden, en via de provincie mogelijk ook windenergie) als voor woningbouw (netcongestie moet geen dealbreaker worden).

Ten slotte, mobiliteit. OPEN kijkt reikhalzend uit naar de nieuwe mobiliteitsvisie. En vooral naar de concrete projecten die daaruit voort zullen vloeien, die onze dorpen leefbaarder en veiliger maken, door meer ruimte en voorrang te geven aan fietsers en voetgangers.

Voorzitter, OPEN wenst het College wijsheid en voortvarendheid toe bij het uitvoeren van de in deze begroting vastgelegde ambities. Hou daarbij nadrukkelijk oog voor wat kwetsbaar is in onze samenleving, of het nou inwoners betreft of duurzaamheid en natuur en verdedig daarme wat echt van waarde is.