Vorige week maandag 25 juni is het College van B&W van de gemeente Utrechtse Heuvelrug, in de ogen van de fractie OPEN, met een donderend geraas van zijn voetstuk gevallen. In de trein op weg naar het VNG-congres in Maastricht heeft het College lopende zaken uit de gemeente UH besproken, waarbij ook namen van betrokkenen zijn genoemd.
Onze fractie heeft de afgelopen week verschillende stadia doorlopen: van oprechte verbazing, naar verhitte verontwaardiging, en nu naar het meest ongemakkelijke gevoel: dat van verontrusting. Dit raakt ons als fractie.
Het raakt ons omdat het gaat over de vraag: wie willen wij zijn in de politiek? Hoeveel gesprekken hebben we als OPEN al wel niet gevoerd, waarin we aan inwoners uitleggen dat politiek echt ergens over gaat, dat het ertoe doet, dat politici mensen zijn die het goede willen doen, en dat zij zich daar dag in dag uit voor inspannen.
Het raakt ons, omdat dit treindebacle ons zover afbrengt van waar wij zouden willen dat politiek inhoudelijk over gaat. We willen praten over de kadernota, over onze schuldenlast, over onze enorme opgaven rond de energietransitie en andere belangrijke zaken.
Het raakt ons, omdat het College, door een groot gebrek aan omgevingsbewustzijn, de goede naam van deze gemeente, en alles waar we zo trots op zijn: ons gezamenlijke raadsprogramma, de manier waarop we hier politiek bedrijven en resultaten proberen te bereiken met onze inwoners, te grabbel gooit. Dit treindebacle straalt af op onze gemeente, en het straalt af op onze gemeenteraad. Daarnaast vragen wij ons af hoe serieus het College nu nog wordt genomen buiten de gemeente, en in de samenwerking met andere organisaties.
Wij zijn in onze hoofden vooral bezig geweest om te ontwarren wat hier nu eigenlijk aan de hand is. Waar draait dit treindebacle in de kern om? Voor de fractie OPEN is dat de bestuurscultuur van het College. Als fractie verwachten wij een bestuurscultuur waarin:
- Burgemeester en wethouders zich bewust zijn van hun eigen rol en de grote verantwoordelijkheid die daarbij hoort;
- Waar respect heerst, voor de Raad en voor betrokkenen waar het College mee te maken heeft;
- Waar integer handelen vanzelfsprekend is;
- Waar een afwijkende mening gedeeld kan worden, waar men elkaar kritisch kan bevragen en waar ook naar alternatieven wordt geluisterd;
- En heel belangrijk: waar plaats is voor zelfreflectie en zelfreinigend vermogen.
De afgelopen week hebben wij hier als fractie veel vragen over gehad.
Zijn er geen leden van het College die in die treincoupé hebben gedacht: stop, dit gesprek moeten we hier niet willen voeren met elkaar. Laten we het over het heerlijke zomerweer hebben, over onze huisdieren, of desnoods over voetbal. Is er niemand die zijn vinger heeft opgestoken? Of is dit wel gebeurd, maar is er niet geluisterd?
En wat was hierin de rol van de voorzitter van het College? Waarom heeft hij niet ingegrepen, gezien zijn jarenlange ervaring, en gezien zijn verantwoordelijkheid? Als fractie OPEN rekenen wij hem deze misstap extra zwaar aan.
Dit alles leidt voor ons tot de volgende overwegingen:
In de beantwoording van de schriftelijke vragen van de VVD hebben wij weliswaar uitgebreide excuses van het College gezien, maar wordt niet belicht welke stappen het College neemt om de bestuurscultuur zo te veranderen, dat zo’n misstap niet nog een keer plaatsvindt.
Uit de beantwoording van de vragen vanavond door het College blijkt gelukkig wel dat het College zich bewust is van het belang van cultuurverandering. Er komt een reflectie onder begeleiding van prof. Boogers. Wij vinden het erg belangrijk dat dit reflectieproces niet eenmalig is, maar een traject, dat is gericht op duurzame verbetering van de bestuurscultuur.
Wij dienen een motie van afkeuring in. In deze motie staat dat de Raad het gedrag van het College van B&W tijdens de bedoelde treinreis afkeurt. En daarnaast wenst de Raad door het College op de hoogte gehouden te worden van de stappen tot cultuurverandering die het College zet en de resultaten daarvan.
Deze motie van afkeuring werd met een grote meerderheid van stemmen aangenomen. De Raad overweegt in de motie dat de gang van zaken een ernstig cultuurprobleem en gebrek aan omgevingssensitiviteit van het College van B&W blootlegt. Tijdens de raadsvergadering is uit de toelichting van het College echter gebleken dat het zij inzicht heeft in haar cultuur van handelen en bereid is daar verandering in te brengen. Een gele kaart werd uitgedeeld, maar voor nu kan het College weer aan het werk.
De tekst van de motie is hier te vinden:
https://heuvelrug.notubiz.nl/document/6667026/1/AANGENOMEN%20mo%20open%20cu%20motie%20van%20afkeuring